Hükümet yetkililerini yalancılıkla suçlayan ve onları istifaya çağıran yüzlerce protestocu, İran’ın başkenti Tahran sokaklarına çıktı. Peki ne oldu da birkaç gün önce hükümeti desteklerken bir anda protestoya başladılar!
Amerika Birleşik Devletleri’nin 3 Ocak’ta Bağdat havaalanındaki hava saldırısında General Kasım Süleymani’yi öldürdükten sonra, İran halkı arasında ABD’ye karşı çok büyük bir öfke yükseldi ve ülke çapında büyük protestolar gerçekleşti. İran halkının tamamı Amerikanın bu saldırısına karşı yola çıktı ve bu da İran ulusunun İran hükümeti ile birlikte durduğu anlamına geliyordu. İran halkı en kısa zamanda General Süleymani’nin intikamının alınmasını istiyordu. İran hükümeti de suikastin affedilmeyeceğini ve intikam alınacağını söylemişti.
8 Ocak 2020’de Şehit Süleymani Operasyonu adlı bir askeri operasyon ile İran İslam Devrim Muhafız Birlikleri (IRGC)Batı Irak’ın Anbar Valiliği’ndeki Ayn el-Esad hava üssüne ve Irak Kürdistanı’nda Erbil’deki başka bir hava üssüne çok sayıda balistik füze fırlattı. Bu füze saldırılarında kimseye zarar gelmedi. Bazı analistler, Amerikanın cevap vermesini önlemek için, İran’ın özellikle insanlara zarar vermeden hedef belirlediğini öne sürdü.
Dini lider Ayetullah Hamaney bu füze saldırısından sonra ulusa seslendi ve bu misillemenin ABD’nin ‘yüzüne atılmış bir tokat’ olduğunu ancak yeterli olmadığını söyledi.
Irak’a yapılan ilk balistik füze saldırılarını izleyen saatlerde ve ABD Federal Havacılık İdaresi bölge için NOTAM duyurusu yaptıktan sonra, Tahran İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı’ndan kalkan Boeing 737-800 tipi yolcu uçağı düştü. 147’si İranlı olmak üzere uçakta bulunan 176 kişinin tamamı öldü. İran başlangıçta kazanın sorumluluğunu kabul etmeyi reddetti ancak ABD ve Kanada istihbarat teşkilatları uçağın İran topraklarından ateşlenen bir füze tarafından vurulduğuna dair kanıtlar ortaya koydu. O günden sonra, konunun açıkça araştırılması yönünde İran’ın üzerinde oluşan baskı arttı.
“Kaza”dan üç gün sonra Cumartesi günü, İran, uçağı “istemeden” düşürdüğünü kabul etti. Hata itirafı nihayetinde küresel düzeyde olumlu bir adım olarak görüldü.
Peki, hükümet önce halkı aldattı ve sonra artan küresel baskı sonucunda mı uçağın İran hatası yüzünden düştüğünü itiraf etti?
Yüzlerce protestocu, Ukrayna yolcu uçağını düşürdüğünü reddeden yalancı devlet görevlilerine öfkelerini göstermek için İran’ın başkenti Tahran sokaklarında. Protestolar en az iki üniversitenin dışına taştı ve göz yaşartıcı gazla müdahale edildiği bildirildi.
Yarı resmi haber ajansı “Fars” da bine yakın kişinin İranlı liderlere karşı sloganlar attığını ve General Süleymani’nin görsellerini parçaladığını belirten alışılmadık bir rapor yayınladı. Öğrenciler, uçağı düşürenlere ve “kaza” açıklaması yapan İran personeline karşı yasal işlem yapılmasını istedi. Bu sloganlar aynı zamanda İran’ın lideri Ayetullah Hamaney’e işaret ediyor ve istifasını talep ediyor. Bazı yerlerde ise ‘Yalancılara ölüm’ gibi sloganlar duyuluyor.
Sorun, İran hükümetinin neden kazadan sorumlu olanlara karşı henüz harekete geçmediği ve sanık subayların neden istifa etmediğidir. Yollardan ve Kentsel Gelişimden sorumlu bakan veya İslam Devrim Muhafız Gücü’nün üst düzey komutanları gibi sorumlular belki tansiyonu düşürebilir. İran hükümetinin kazayla ilgili şeffaf bir soruşturma yürütüp yürütmediği, cenazelerin iadesi, kurban yakınlarına tazminatların ödenmesi ve gelecekte bu tür kazaların yaşanmaması için gerekli adımları atıp atmadığı birer soru olarak önümüzde duruyor.
S. Fardin
Did the Iranian government deceive the public?
Now hundreds of protesters have taken to the streets in Iran’s capital, Tehran, to vent anger at officials, calling them liars and demanding the resignation from them. But what is the reason why anti-government protests have taken place in Terhran where a few days’ back protests were being held in support of the government?
When the United States Killed General QasemSoleimani in his air strike at the Baghdad airport on January 3, thbere was great anger among the Iranian people against the United States, leading to massive protests across the country against the American move. It seemed that the entire people of Iran had come out on the road against this American move, which meant that the Iranian nation stood with the Iranian government. The Iranian people were demanding revenge for the killing of General Soleimani as soon as possible. The Iranian government had also said that the assassins of General Soleimani will not be forgiven and we will take revenge.
Meanwhile on 8 January 2020, in a military operation code named Operation Martyr Solemani, Iran’s Islamic Revolutionary Guard Corps (IRGC) launched numerous ballistic missiles at the Ayn al-Asad airbase in Anbar Governorate, Western Iraq, as well as another airbase in Erbil, Iraqi Kurdistan, in response to the killing of Major General Qasem Soleimani by a United States drone strike. The attacks caused no casualties. Some analysts suggested the strike was deliberately designed to avoid causing any casualties to avoid an American response.
The supreme leader Ayatollah Khamenei addressed the nation after a missile attack on US base in Iraq and said this missile attack was a ‘slap on the face’ for US but it was not enough.
Hours following the initial ballistic missile attacks on Iraq, and after the U.S. Federal Aviation Administration announced the NOTAM for the region, a Boeing 737-800 crashed shortly after takeoff from Tehran Imam Khomeini International Airport, killing all 176 passengers on board, including at least 147Iranians. Iran initially refused to accept responsibility for the crash, but US and Canadian intelligence agencies revealed evidence that the plane was hit by a missile hitting Iran’s ground. Since then, there has been increased pressure on Iran to openly investigate the issue.
On Saturday three days after the crash that killed 176 people, Iran admitted downing the jet “unintentionally”. Confession of error was eventually seen as a positive step it the global level.
So did the government deceive the public first, and when global pressure increased, admitted that the Iranian plane crashed because of the Iranian mistake?
Hundreds of protesters have taken to the streets in Iran’s capital, Tehran, to vent anger at officials, calling them liars for having denied shooting down a Ukrainian passenger plane. Protests took place outside at least two universities, with tear gas reportedly fired.
The semi-official news agency “Fars” also issued an unusual report stating that close to a thousand people have shouted slogans against Iranian leaders and torn down images of General Qasem Soleimani. Students demanded that legal action be taken against Iranian personnel who dropped the plane or ‘tried to hide’ the accident. These slogans also point to Iran’s leader Ayatollah Khamenei and demand his resignation. Words like ‘kill the liars’ were part of the slogan.
The question is why the Iranian government has not yet taken action against those responsible for the accident and why the accused officers have not been resigned. Maybe if the responsible like the Minister of Roads and Urban Development or the higher commanders of Islamic Revolutionary Guard Corps can to calm things down. The question is whether the Iranian government is taking a transparent investigation into the accident, returning the bodies and compensating the victims, as well as taking the necessary steps to prevent such accidents in the future.